Όταν οι φρονιμίτες δεν είναι ευθυγραμμισμένοι και επηρεάζουν τα γύρω δόντια, τα νεύρα ή τα οστά των γνάθων, τότε η εξαγωγή τους, είτε είναι έγκλειστοι, ημιέγκλειστοι ή όχι, είναι απαραίτητη.

Τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι μεταλλικές βίδες (κυρίως από τιτάνιο) που τοποθετούνται μόνιμα στα οστά των γνάθων. Τα σύγχρονα οδοντικά εμφυτεύματα, θεωρούνται στις πλείστες περιπτώσεις η καταλληλότερη θεραπεία για την αποκατάσταση των χαμένων, φυσικών δοντιών.

Οι κυστικές αλλοιώσεις των γνάθων, οι λευκοπλακίες καθώς και τα έλκη του στοματικού βλεννογόνου, μπορούν να θεραπευτούν με μικροεπέμβαση αφού πραγματοποιηθεί διάγνωση και εφόσον απαιτείται θεραπεία. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει πίσω στις δραστηριότητες του αμέσως μετά την επέμβαση.

Τα ιγμόρεια είναι κοίλοι χώροι γεμάτοι αέρα πίσω από τα οστά του προσώπου που οδηγούν στην κοιλότητα της μύτης. Η ιγμορίτιδα είναι η φλεγμονή των ιγμόρειων. Αυτή η μόλυνση μπορεί να σχετίζεται τόσο με βακτηριακές όσο και με μυκητιασικές λοιμώξεις. Τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας είναι ο πονοκέφαλος - συνήθως κοντά στο εμπλεκόμενο ιγμόρειο, δυσάρεστη οσμή, εκκρίσεις φάρυγγα και πιθανώς κάποια συστηματικά συμπτώματα λοίμωξης, όπως πυρετός και αδυναμία. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ιγμορίτιδας, συμπεριλαμβανομένης της χρόνιας, οξείας και ήπιας ιγμορίτιδας που έχουν επίσης μια ποικιλία διαφορετικών συμπτωμάτων όπως πόνος στο πρόσωπο, υψηλή θερμοκρασία σώματος, πονόδοντος, κόπωση, μπλοκαρισμένη μύτη και πολλά άλλα. Σε πολλές περιπτώσεις, η ιγμορίτιδα διαγιγνώσκεται τυχαία μετά από ακτινογραφική εξέταση και μπορεί να είναι οδοντικής αιτιολογίας. Τέλος, αν και δεν παρατηρούνται συχνά, στην περιοχή των ιγμορείων αλλά και στην ευρύτερη περιοχή των παραρρινικών κόλπων, ενδέχεται να αναπτυχθούν και όγκοι οι οποίοι ξεκινούν από τα κύτταρα στις μεμβράνες, τα οστά ή τα νεύρα της περιοχής

Η προ-προσθετική χειρουργική είναι εκείνο το μέρος της στοματικής και γναθοπροσωπικής χειρουργικής που αποκαθιστά τη στοματική λειτουργία και τη μορφή του προσώπου. Πρόκειται για χειρουργική τροποποίηση της φατνιακής περιοχής και των περιβαλλόντων δομών της, ώστε να καταστεί δυνατή η κατασκευή μιας κατάλληλης, άνετης και αισθητικά όμορφης οδοντικής προσθετικής εργασίας.

Η ανύψωση ιγμορείου είναι η χειρουργική διαδικασία που προσθέτει οστό στην άνω γνάθο, στο διάστημα μεταξύ των γομφίων και των προγομφίων, το οποίο είναι επίσης το διάστημα μεταξύ της γνάθου και των ιγμορείων και στις δύο πλευρές της μύτης. Για να δημιουργηθεί χώρος για το οστό, η μεμβράνη του ιγμορείου μετακινείται προς τα πάνω ή «ανυψώνεται». Η ανύψωση ιγμορείων γίνεται συνήθως από έναν ειδικό, όπως ένα Στοματικό και Γναθοπροσωπικός χειρουργός ή έναν Περιοδοντολόγο. Η ανύψωση ιγμορείου πραγματοποιείται για να βοηθήσει στην φιλοξενία ειδικών οδοντικών εμφυτευμάτων στην άνω γνάθο σε περιπτώσεις περιορισμένης ποσότητας οστού.

Η σοβαρή απώλεια οστού οδηγεί σε κατάσταση ατροφικής γνάθου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η τοποθέτηση τυπικών οδοντικών εμφυτευμάτων είναι περιορισμένη λόγω του κινδύνου βλάβης των κρίσιμων ανατομικών δομών, όπως των νεύρων. Όταν συμβεί αυτό, η λύση στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι η αύξηση του οστικού υπόβαθρου για την κατασκευή οστών έτσι ώστε τα οδοντικά εμφυτεύματα να μπορούν να τοποθετηθούν. Η αύξηση του οστικού υπόβαθρου της περιοχής, δεν είναι ασυνήθιστη και περιλαμβάνει μια ποικιλία διαδικασιών όπως ανυψώσεις ιγμορείων, διαδικασίες μοσχεύματος οστού είτε χρησιμοποιώντας οστό του ίδιου ασθενούς είτε επεξεργασμένο οστό και χειρισμό οστού χρησιμοποιώντας οστεοτόμο ή σφύρα οστεοτόμων.

Η οστεονέκρωση της γνάθου που οφείλεται στη λήψη φαρμάκων είναι γνωστή ως ασθένεια ‘MRONJ’ και πιο συγκεκριμένα όταν οφείλεται στην λήψη διφωσφονικών φαρμάκων τότε είναι γνωστή ως ‘BRONJ’. Επί της ουσίας αφορά μια επιπλοκή των διφωσφονικών η οποία παρατηρείται μόνο στις γνάθους, όπου η νέκρωση οστού, ακολουθείται από την αποκάλυψη του, στην στοματική κοιλότητα.

Η οστεομυελίτιδα είναι μια λοίμωξη στα οστά. Οι μολύνσεις μπορούν να φτάσουν σε ένα οστό ταξιδεύοντας μέσω της κυκλοφορίας του αίματος ή μέσω εξάπλωσης από τον κοντινό ιστό. Οι λοιμώξεις μπορούν επίσης να ξεκινήσουν στο ίδιο το οστό εάν ένας τραυματισμός εκθέσει το οστό σε μικρόβια. Αν και παλαιότερα εθεωρείτο ανίατη, η οστεομυελίτιδα μπορεί τώρα να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Η θεραπεία μπορεί να είναι περίπλοκη λόγω της παρουσίας των δοντιών και της επίμονης έκθεσης στο στοματικό περιβάλλον. Σε πολλές περιπτώσεις, απαιτείται χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση περιοχών του οστού που δεν είναι πλέον ζωντανές, αλλά μετά τη χειρουργική επέμβαση, απαιτούνται ισχυρά ενδοφλέβια αντιβιοτικά για επιτυχή και πλήρη επούλωση.

Η οστεοραδιονέκρωση, είναι μια κατάσταση όπου το οστό πεθαίνει ή / και εκτίθεται λόγω ακτινοβολίας. Το οστό πεθαίνει επειδή η ακτινοβολία βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία του. Η Οστεοραδιονέκρωση είναι μια σπάνια παρενέργεια και μια σοβαρή επιπλοκή που εμφανίζεται μερικές φορές μετά τη λήξη της θεραπείας με ακτινοβολία. Εμφανίζεται συνήθως στην κάτω γνάθο και μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και μετά από 5 χρόνια μετά την ακτινοβολία. Συνήθως, η οστεοραδιονέκρωση αντιμετωπίζεται με συντηρητική ή χειρουργική θεραπεία.

Το σύνδρομο παθήσεων Κροταφογναθικών διαρθρώσεων (TMJ) χαρακτηρίζεται από μια ομάδα προβλημάτων που αποδίδονται στην δυσλειτουργία των κροταφογναθικών διαρθρώσεων. Μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την ποιότητα ζωής καθώς εμποδίζει καθημερινές λειτουργίες όπως την μάσηση, τη κατάποση και την ομιλία.

Η αρθροσκόπηση των κροταφογναθικών διαρθρώσεων είναι η διαδικασία που δίνει τη δυνατότητα οπτικοποίησης του εσωτερικού των αρθρώσεων, ώστε να εντοπιστούν τα αίτια των προβλημάτων και επιτρέπει στον χειρουργό να τα διορθώσει. Είναι επίσης μια τεχνολογικά καθοδηγούμενη επέμβαση.

Οι γναθοπροσωπικοί τραυματισμοί, που είναι γνωστοί και ως τραύματα ή κατάγματα προσώπου, περικλείουν οποιοδήποτε τραυματισμό στην περιοχή του προσώπου, του στόματος ή των γνάθων. Ο Στοματικός και Γναθοπροσωπικός Χειρουργός, αντιμετωπίζει τους τραυματισμούς στα δόντια, το στόμα, τις γνάθους και τις σκελετικές δομές.

Για την διάγνωση και θεραπεία τόσο των φλεγμονωδών όσο και των αποφρακτικών παθολογιών που σχετίζονται με τους μεγάλους σιελογόνους αδένες, ενδείκνυται η επαναστατική θεραπεία της Σιαλενδοσκόπησης καθώς είναι ελάχιστα επεμβατική.

Πολλοί καρκίνοι της κεφαλής και του τραχήλου μπορούν να θεραπευτούν, ιδίως αν εντοπιστούν νωρίς. Αν και ο περιορισμός του καρκίνου είναι ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας, η διατήρηση της λειτουργικότητας των γειτνιαζόντων νεύρων, οργάνων και των μαλακών ιστών είναι εξίσου μεγάλη σημασίας. Όταν σχεδιάζουμε την θεραπεία, λαμβάνουμε πάντα υπόψη πως η θεραπεία μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ζωής των ασθενών. Η χειρουργική θεραπεία σε συνδυασμό με μετέπειτα χημειοθεραπεία ή ραδιοθεραπεία είναι πολύ σημαντική για τον περιορισμό του όγκου.

Η Ορθογναθική Χειρουργική επέμβαση, αναφέρεται στην επέμβαση που διορθώνει ανωμαλίες των γνάθων και των οστών του προσώπου με κύριο στόχο την βελτίωση της λειτουργικότητας του στοματογναθικού συστήματος και έπειτα την βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος. Γενικά, η Ορθογναθική Χειρουργική, μπορεί να βελτιώσει την εμφάνιση και να επαναφέρει το χαμόγελο στα χείλη. Για τoν χειρισμό αυτών των περιπτώσεων, ο Στοματικός και Γναθοπροσωπικός Χειρουργός, συνεργάζεται στενά με τον Ορθοδοντικό ιατρό και άλλες ιατρικές ειδικότητες.

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι μύες που ελέγχουν την άνω αεραγωγό οδό χαλαρώνουν. Αν η χαλάρωσή τους είναι μεγάλη, η αεραγωγός οδός στενεύει και αυτό προκαλεί διάφορα προβλήματα όπως το ενοχλητικό ροχαλητό αλλά και επεισόδια αποφρακτικών απνοιών. Το σύνδρομο μπορεί να διαγνωστεί ακόμη και από πολύ μικρή ηλικία.

Οι σχιστίες είναι η πιο συνηθισμένη μορφή κρανιοπροσωπικών ανωμαλιών που συμβαίνουν κατά την γέννηση. Στην Κύπρο, περίπου 15 παιδιά κάθε χρόνο γεννιούνται με Σχιστία χείλους/υπερώας και τα ακριβή αίτια παραμένουν άγνωστα. Παρόμοιες είναι επίσης και οι συνθήκες σε ότι αφορά τις κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες και σύνδρομα. Η διόρθωση των σχιστιών οργανώνεται και ολοκληρώνεται μέσα σε μερικούς μήνες μετά από την γέννηση. Οι ουλές που προκύπτουν, ακολουθούν την φυσική κατεύθυνση του φίλτρου του χείλους και τις περισσότερες φορές, με το πέρασμα των χρόνων, καταλήγουν να είναι εντελώς αόρατες.

Υπάρχουν αρκετές κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες και πολλές εξ’ αυτών είναι μοναδικές και σπάνιες. Όμως, όλες τους έχουν συγκεκριμένα μορφολογικά χαρακτηριστικά, λειτουργικά προβλήματα και φυσικά την θεραπεία τους. Μερικές από αυτές τις κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες, είναι: Η ημιπροσωπική μικροσωμία, η ακολουθία Pierre Robin, το σύνδρομο Muenke, το σύνδρομο Crouzon, το σύνδρομο Pfeiffer, οι δυσπλασίες της κρανιό-προσωπό-ρινικής περιοχής, το σύνδρομο Saethre Chotzen, το σύνδρομο Treacher Collins, το υπερωιο-καρδιο-προσωπικό σύνδρομο, το σύνδρομο Goldenhar και άλλα.